Một giọt lệ âm thầm lặng lẽ

Tenor Roberto Alagna (1963)

Trong vở opera “L’elisir d’amor”, anh chàng nông dân thật thà Nemorino vốn phải lòng cô điền chủ xinh đẹp Adina, mà không biết làm thế nào có thể chiếm được trái tim cô nàng thông minh lém lỉnh này. Nemorino dại dột lại nghe lời tay lang băm dạo dốc cạn túi tiền mua một thứ rượu “mê tình” với hi vọng sau khi uống nó Adina đổi ý và nảy sinh tình cảm với cậu ta.
–
Thứ rượu giả cầy đó tất nhiên không mang lại tác dụng gì mà tiền thì giờ cũng chẳng còn, anh chàng ngốc nghếch bèn chấp nhận đăng lính để có tiền mua thêm “rượu tình” vì cho rằng mình dùng chưa đủ liều.
–
Cùng lúc ấy, ông bác ruột của Nemorino bỗng qua đời, anh ta không hề hay biết mình chính là người được thừa kế duy nhất gia tài kếch xù của ông bác và tự dưng trở thành một người giàu có. Tin đồn lan nhanh, các cô gái trong làng xôn xao, vội nườm nượp vây quanh Nemorino, còn gã ngốc kia lại cứ tưởng đó là nhờ tác dụng của thứ nước rởm rít đó, nên càng thích thú vui vẻ chuyện trò với các cô gái, thậm chí còn tỏ ra không thèm để ý đến Adina nữa.
–
Sự nổi tiếng bất chợt của Nemorino chạm đến lòng tự ái của Adina, dù ít nhiều cô cũng có cảm tình với anh chàng nông dân chất phác. Cô càng tức giận hơn khi biết chuyện Nemorino đã đăng lính chỉ để có tiền mua “rượu tình”. Và khi tay lang băm cáo già lại tiếp tục mon men tới dụ dỗ Adina mua tình dược, cô nàng kiêu hãnh, sắc sảo liền từ chối thẳng thừng, và thề quyết dùng sự quyến rũ của mình để khiến Nemorino quay lại mà không hề biết rằng, thực ra trong tâm trí Nemorino trước sau gì cũng chỉ có một mình hình bóng của cô mà thôi.
–
Cơn giận và sự ấm ức của Adina lại được Nemorino tồ tệch hiểu theo một nghĩa khác. Thoáng thấy khóe mắt ướt của Adina, Nemorino cho rằng, dưới năng lực thần kì của “rượu tình”, Adina giờ đã thực sự yêu anh và giọt nước mắt ấy rớt xuống chính bởi cô đang ghen với các cô em xinh đẹp đang bu xung quanh anh lúc này. Và đến lúc này, Donizetti đã gửi tặng cho khán giả một aria tuyệt đẹp qua nhân vật Nemorino – bản romanza: “Una furtiva lagrima” (một giọt nước mắt âm thầm lặng lẽ rơi).
——————–
Thực ra cũng chẳng cần phải giới thiệu quá dài dòng về “una furtiva lagrima”, vì aria nổi tiếng này đã xuất hiện nhan nhàn trong các tác phẩm điện ảnh hay những sản phẩm văn hóa đại chúng. Cũng giống như “la donna è mobile” hay “O mio babbino caro”, giai điệu dịu dàng, mê đắm của bản romanza trữ tình này dễ dàng hớp hồn hàng triệu khán thính giả ngay từ lần đầu tiên tiếp xúc với nó.
–
Dưới đây là phần thể hiện của giọng tenor tài năng người Pháp gốc Ý, Roberto Alagna. Trong suốt thập niên 90, có thể coi Alagna là giọng tenor sáng nhất trên sân khấu opera thế giới. Cùng với mối tình đẹp như mộng với prima donna người Rumania, Angela Gheorghiu, sự nghiệp Alagna lên đến đỉnh trong những năm đầu tiên của thế kỉ XXI.
–
Nhưng chỉ vài năm sau, với những scandal về thái độ ngôi sao, thiếu chuyên nghiệp (đặc biệt là vụ bỏ ngang lưng đêm diễn Aida tại La Scala năm 2006 khi bị khán giả boo), tên tuổi của Alagna ít nhiều bị ảnh hưởng. Và vị trí tenor số 1 của Alagna nhanh chóng bị thay thế bởi các đàn em như Jonas Kaufmann, Joseph Calleja,…
–
Dù vẫn tiếp tục có những buổi diễn thành công nhưng hào quang rực rỡ trước đây của Alagna đã suy giảm và cuộc hôn nhân với Gheorghiu rồi cũng chính thức tan vỡ sau nhiều lần dùng dằng, níu kéo. Tuy vậy, những bản thu âm trong thập niên 2 thập niên trước (đặc biệt là những bản thu với người vợ cũ xinh đẹp, soprano Angela Gheorghiu) vẫn luôn là những bản ghi âm đáng nhớ và được nhiều nhà phê bình đánh giá cao.
–
Bản thu được chọn làm phụ đề giới thiệu ở đây nằm trong concert rất thành công tại Paris năm 2001 của Alagna – năm đỉnh cao trong sự nghiêp của anh. Trong phần lời hai, Alagna đã trình diễn phiên bản biến tấu khá thú vị, nhưng ít được sử dụng với phần ornament (điểm note trang trí) đặc biệt do chính Donizetti viết.